Wełna merino

Największym skarbem Australii  jest wełna merino (wełna merynosów). Pozyskiwane ze specjalnej odmiany owiec runo stanowi kręgosłup gospodarki najmniejszego kontynentu do tego stopnia, że w latach 90-tych XX wieku stało się przyczyną największej katastrofy gospodarczej w historii tego kraju. W tym wpisie wyjaśnimy jak pozyskuje się wełnę merino, do czego jej używa i dlaczego jest taka cenna.

Jak pozyskuje się wełnę merino?

W Australii działa prawie 30 000 farm zajmujących się hodowlą merynosów, których żyje w Australii niemal  75 milionów. Co ciekawe niemal 75% całej populacji australijskich owiec to merynosy, czyni to  Australię  największym na świecie producentem wełny merino. 

Owce merynosowe strzyżone są zazwyczaj dwa razy w roku,  najczęściej na przełomie lutego i marca oraz na przełomie września i października. Należy dodać, że strzyżenie jest bezbolesne. Statystyczna owca merynosowa daje 5-6 kg sierści rocznie. W pozostałych okresach merynosy po prostu chodzą i jedzą trawę:)

Należy dodać, że wełna jest wyjątkowo rzadkim surowcem w przemyśle tekstylnym, zaledwie 2% tkanin i dzianin wyrabia się z wełny, a dodajmy że wełna merino jest rzadkością jeśli chodzi o wełnę. 

Do tego zjawiska przyczynił się na pewno wzrost cen wełny z mniej więcej 500 dolarów w 1998 roku do 2000 w roku 2018, w związku z tym wiele marek odzieżowych po prostu zrezygnowało z wełny zastępując ją akrylem. 

Dlaczego wełna merino jest najlepsza do produkcji ubrań? 

O jakości surowca decydują średnica i długość włosia. Oczywiście im cieńszy włos tym jego wyższa cena. Z merynosów otrzymuje się włosie o średnicy od 11 do 24 mikronów. Dla porównania zwykłe owce dają włosie o grubości od 27 do 50 mikronów, a ludzki włos ma przekrój  około 120 mikronów. Cieńsze włókna są delikatniejsze, mniej gryzące, przyjemne w dotyku i chwycie. 

Włókna o grubości około 15 mikronów są niezwykle rzadkie, tworzy się z nich limitowane i bardzo drogie linie tkanin najbardziej luksusowych producentów z Włoch i Wielkiej Brytanii. Przykładowo Loro Piana ma swojej ofercie najbardziej szlachetną wełnę merynosową o nazwie „The Gift of Kings”. Pozyskuje ją  w Nowej Zelandii. Jej włókna mają grubość 12 mikronów i jest to prawdopodobnie najbardziej szlachetna i najdelikatniejsza wełna merynosowa na świecie. Rocznie pozyskuje się jej zaledwie 2000 kg, podczas gdy normalnej wełny merynosowej – ponad 500 milionów kg. Z kolej w Klasycznych Butach mieliście okazję zobaczyć (i kupić) sweter z Gran Sasso uszyty z wełny tasmańskiej, której włókna miały 16 mikronów grubości, czyli należały do kategorii ultrafine. 

Standardowe tkaniny produkuje się z włókien o przekroju powyżej 17 mikronów. Natomiast na metkach marynarek i spodni są  liczby typu 110s, 120s, 140s itd.  Im cieńsze włókno tym wyższej jakości wełna i tym wyższa liczba na metce. Przykładowo wełnę dla codziennych garniturów dobrej jakości typu 110 i 120 s pozyskuje się z włókien o grubości między 18,5 a 17,25 mikronów.

Jak widać wełna merynosów to wspaniały materiał na ubrania. Ubrania uszyte z wełny merino nie "gryzą", są miękkie w dotyku i zapewniają wspaniałą termoizolację, chłodzą latem i grzeją zimą. 

Wiele renowowanych tkalni wykorzystuje runo merynosów do produkcji wełny merino, pozyskując surowce z Australii, Nowej Zelandii oraz ... Chin. To właśnie Państwo Środka stało się drugim po Australii największym producentem wełny merino. Nie zawsze są to tanie tkaniny, ale także dobre wełny, które  nie ustępują tym włoskim ze średniej półki cenowej. Jednak trzeba pamiętać, że tą najlepszą wełnę z runa merynosów tworzą Włosi i Brytyjczycy, a najlepsze runo jest w Australii i Nowej Zelandii. 

Druga wielka zaletą merino jako tkaniny sprowadza się do zarządzania wilgocią. Ta prosta zdolność pozostaje kluczem do tego, że wełna merino jest jednym z najbardziej wszechstronnych, funkcjonalnych włókien na Ziemi. Podczas gdy większość materiałów syntetycznych sprawia wrażenie mokrych po wchłonięciu wilgoci wynoszącej około 7% ich masy,  wełna merino pochłonie wilgoć do około 35% własnej masy, zanim stanie się mokra w dotyku. Ale jego prawdziwie magiczną sztuczką  jest zdolność do odprowadzania wilgoci z powierzchni skóry i uwalniania jej do odparowania.

Oczywiście naturalną reakcją ludzkiego ciała na przegrzanie jest ochłodzenie poprzez uwolnienie wilgoci przez pory skóry, dlatego wspólną cechą większości odzieży aktywnej jest technologia odprowadzania wilgoci, która zapewnia zarówno wygodę, jak i chłód, mało kto wie że jest to funkcjonalność wywodząca się bezpośrednio z właściwości wełny.

Dzięki tak zwanemu działaniu kapilarnemu – procesowi, w którym ciecz naturalnie przemieszcza się przez wąskie przestrzenie pomimo sprzeciwu sił zewnętrznych – włókna wełny merino odprowadzają wilgoć ze skóry na jej zewnętrzną powierzchnię. To właśnie to naturalne zjawisko daje wełnie merino niezwykłą zdolność do zarządzania wilgocią. 

Zwykła wełna jest uważana za świetny izolator i rzeczywiście tak jest. Jednak dzięki doskonałemu zarządzaniu wilgocią wełny merino jest także fantastycznym regulatorem ciepła. Pochłaniając w swojej strukturze wilgoć wydaloną z powierzchni skóry, a następnie ją odparowując, następuje ochłodzenie powietrza pomiędzy skórą a tkaniną. W rzeczywistości im cieplej, tym większe parowanie i tym większy efekt chłodzenia.

Jeśli więc tak dobrze zapewnia nam chłód, w jaki sposób zapewnia również ciepło? W strukturze włókien wełna jest naturalnie karbowana, tworząc przestrzeń dla maleńkich komór martwego powietrza, które magazynują ciepło ciała. Jest to podstawowa konstrukcja całej izolacji, w której powietrze służy jako izolacja przed ciepłem i zimnem, w stosownych przypadkach.

Wreszcie kolejną zaletą tej niezwykłej wełny która sam w sobie stawia wełnę merino ponad wieloma konkurencyjnymi włóknami, jest fakt, że nie zatrzymuje ona zapachu ciała, a przynajmniej nie przez długi czas. Dzieje się tak dlatego, że jego włókna mają naturalne właściwości antybakteryjne, co utrudnia rozwój bakterii.

Wełna merino zawiera lanolinę – wosk stosowany w różnych smarach, powłokach zapobiegających rdzy i pastach do butów – która jest naturalnie wydzielana przez gruczoły łojowe owiec. Zwiększa to stopień wodoodporności zewnętrznej warstwy odzieży. Chroni to nie tylko wełnę przed deszczem, ale także zapobiega osadzaniu się bakterii i brudu na jej powierzchni.

Skoro tak jest powstaje pytanie:

Jak dbać o wełnę merino?

Wełna z merynosów jest fantastycznym materiałem, ubrania z niej uszyte będą służyły wiele lat pod warunkiem właściwego ich traktowania. Przede wszystkim wełny nie należy często prać. Zwłaszcza marynarek z wełny merino nie wolno prać w pralni chemicznej, gdyż proces te będzie niszczył włókna materiału. Oczywiście gdy na marynarce pojawi się jakaś wyjątkowo uciążliwa plama może nie być innego wyjścia, pamiętajmy jednak że pralnia chemiczna to ostateczność. 

Odradzamy też noszenie ubrań z wełny merino dzień po dniu. Co ważne, im wyższa jakościowo wełna tym bardziej jest delikatna. Ponieważ wełna merino nie zatrzymuje zapachu oraz nie brudzi się tak mocno jak inne tkaniny, po zdjęciu marynarki lub swetra wystarczy je powiesić w przewiewnym miejscu i raz na jakiś czas potraktować parownicą i szczotką do ubrań. Polecamy naszą usługę ręczne czyszczenie garniturów dzięki której Wasze ubrania z wełny będą wyglądały jak nowe bez jakiejkolwiek ingerencji chemicznej.