SŁOWNICZEK ODZIEŻOWY

Rodzaje wełny i oznaczenia na metkach

Super ‘S (np. 80’s, 140’s, 200’s)– wszystkie te oznaczenia dotyczą średnicy włókien użytych do utkania tkaniny. Im wyższe ‘S, tym cieńsze i delikatniejsze włókna. Przykładowo 100 m nici super 100’s waży 1 g. W praktyce wygląda to tak, że im wyższe „S”, tym mniej trwały materiał, cieńszy i milszy w dotyku oraz rzecz jasna droższy. Niższe „S – ki” nadają się do częstszego użytkowania, zazwyczaj są bardziej szorstkie i mniej się gniotą. W przypadku koszul bardzo dobrą jakość otrzymujemy przy 80 – 120 ‘s, natomiast garnitury warte uwagi zaczynają się od 100 ‘s wzwyż.

Średnicę włókien mierzy się w mikrometrach. Pomimo tego, że najczęściej na metkach widnieją zwroty super ‘s, to niektórzy producenci podają grubość włókna bezpośrednio w mikronach. Na przykład podana wartość 18,5 mikrona jest wtedy jednoznaczna z super 100 ‘s, zaś 14,5 qm to już 180 ‘s. 

High twist – oznacza wełnę wysokoskrętną. Podczas przędzenia poszczególne włókna wełny czesankowej zostają skręcone ze sobą więcej niż 60 – 80 razy, co stanowi normę. Do tego procesu wymagane są długie, dobrej jakości włókna. Ściśle skręcone i dość mocno naprężone sprawiają, że tkanina jest mocniejsza, lżejsza, bardziej przewiewna oraz mniej podatna na zagniecenia. Garnitury z mocno skręconej wełny rekomenduje się na okresy wysokich temperatur. Super cento – mówi nam, że garnitur powstał z wełny czesankowej, przeważnie merynosowej, której włókna są tak cienkie, że jeden gram takiej nici ma ponad 100 m długości. To wyrażenie jest alternatywne do super ‘S i oznacza przynajmniej 100’s. Często runo na supercenta zbiera się z podbrzusza i podgardla merynosów, co równa się lepszej jakości.

Virgin wool, lana vergine – w dosłownym tłumaczeniu oznacza wełnę dziewiczą. W rzeczywistości może mieć dwie definicje. Po pierwsze pochodzi z pierwszego strzyżenia owiec, czasami już młodych jagniąt (to najdelikatniejsza postać virgin wool). Po drugie odnosi się do wełny, która nie została nigdy wcześniej wykorzystana, przetworzona lub tkana. Ten typ bywa pozyskiwany głównie od owiec dorosłych. Tak czy inaczej będzie to zawsze wełna lepszej jakości.

Pure new wool, pura lana vergine, reine schurwolle – czyli czysta, żywa wełna. Ten typ pochodzi bezpośrednio od żywych owiec i został skręcony w przędzę po raz pierwszy. To znaczy, że wcześniej nie był wykorzystywany, ani przetwarzany w żadnym celu. To w zasadzie synonim virgin wool. Jeśli tkanina, bądź dzianina posiada znak woolmarku, to bez wątpienia mamy do czynienia z czystą, żywą wełną.

Merino wool – oznacza wełnę pozyskiwaną z owiec rasy merynos. To najszlachetniejsza odmiana, odznaczająca się niezwykłą delikatnością i miękkością. Jej włókna są bardzo cienkie o średnicy 11 – 24 mikrometry. Wełna merino nie "gryzie" dlatego wspaniale nadaje się na szaliki, golfy i skarpety. Świetnie też wchłania wilgoć nie tracąc przy tym właściwości grzewczych dlatego czapka z tej wełny będzie dawał ciepło nawet noszona w deszczu. Często na metkach (szczególnie w dzianinach) widnieje napis fine merino lub superfine. Oczywiście wiąże się to z poziomem jakości. Fine będzie lepsza od zwykłej merino, a extra-, czy superfine będzie górowała nad fine.

Lambswool – taki zapis informuje nas, że wełna została pozyskana w procesie pierwszego strzyżenia z jagniąt mających niespełna rok (często w ok. siódmym miesiącu życia). Taki surowiec jest bardzo miękki, delikatny i puszysty.

Woolmark – jest to znak handlowy należący do AWI (Australian Wool Innovation) – organizacji promującej wyroby z wełny australijskich owiec, głównie merynosów. Znaku mogą używać jedynie licencjonowani producenci. Sygnatura woolmarku na naszywce jest gwarancją doskonałej jakości, czystej, żywej wełny.

Alpaca - to rzadko spotykany materiał. Wełna Alpaca pozyskiwana jest z lamy, ale tylko raz na dwa lata. Z jednego zwierzęcia można pozyskać maksymalnie ok. 3-4 kg wełny. Jest wykorzystywana do produkcji wysokiej jakości materiałów.
Jest delikatna, miękka, błyszcząca. Jeżeli występuje w składzie materiału, obok np. wełny to znacznie podnosi jakość tkaniny.

Kaszmir  jest jednym z najdroższych i najrzadszych materiałów.   Kaszmir to oczywiście też wełna tyle, że z kóz i to wyłącznie tych żyjących w mroźnym klimacie. W celu uzyskania kaszmiru kozom wyczesuje się sierść na brzuchu, gdyż tam jest miękka i ma długie włosie. Kaszmir jest materiałem rzadko spotykanym, a jego pozyskanie jest czasochłonne. Kozy można wyczesywać tylko raz w roku, a z jednego zwierzęcia uzyskuje się 100-200 gram materiału. Zaledwie 5 milionów kilogramów kaszmiru jest rocznie produkowanych na świecie (wełny owczej dla porównania 2 miliardy kilogramów). Nie dziwi więc wysoka cena kaszmiru, który jest materiałem luksusowym stosowanym wyłącznie w produktach klasy premium. Najwięcej kaszmiru pozyskuje się ze zwierząt żyjących w Himalajach ale najlepszy jest ten z kóz żyjących w Mongolii. Największym odbiorcą tegoż najszlachetniejszego kaszmiru jest Ermenegildo Zegna. Tkaniny z tego surowca są  zaskakująco cienkie, a jednocześnie ciepłe i miękkie w dotyku.

TWEED to wełna tkana z przędzy zgrzebnej. Pierwsze tweedy uszyto w Szkocji i do dzisiaj szkocki tweedy jest najbardziej pożądany chociaż robi się je również w Anglii, Irlandii, a nawet Włoszech. Zadaniem tego materiału była ochrona przed chłodem stąd jego bardzo ścisła struktura splotu. Wełna zgrzebna to ta, która powstała z włókien wełny nie czesanej, bardziej szorstkiej  i twardej. Kiedyś było to uważane za wadę, dzisiaj właśnie ta szorstkość jest postrzegana jako zaleta. Typowym przykładem materiału z wełny zgrzebnej jest tweed właśnie. Najwyżej ceniony jest szkocki tweed Harris, niewiele mu ustępuje irlandzki Donegal.

Flanela  jest  materiałem, uwielbianym za jego miękkość, ciepło i przyjemny chwyt.  Flanela odbija światło, dzięki czemu wzory i kolory na niej są jakby rozmyte, kojarzące się z dziełami  impresjonistów. Flanelę można zrobić z wełny (używa się do tego specjalnych drucianych szczotek, którymi drapie się włókna tak by powstał delikatny meszek) oraz bawełny. Dodatkowo flanela faktycznie ma zdolności termoizolacyjne lepsze niż zwykła wełna/bawełna.

Tkalnie:

Ważne jest nie tylko skąd pochodzi materiał ale też i kto utkał z niego tkaniny:

LORO PIANA

Marka Loro Piana została założona w 1924 roku przez lokalnego handlarza wełny Pietro Loro Piana, jednak sama rodzina Loro Piana zajmowała się handlem wełną oraz innymi luksusowymi tkaninami już od początku XIX wieku.

Po II Wojnie Światowej kuzyn założyciela – Franco Loro Piana, przejął kontrolę nad firmą, rozwinął i wprowadził na rynki zagraniczne, wielokrotnie zwiększając obroty. Obecnie marka handluje ultra luksusowymi tkaninami pochodzącymi z najróżniejszych źródeł na świecie, od Australii i Nowej Zelandii, po Himalaje i Andy. Z tkanin Loro Piana korzystają najbardziej luksusowe marki na świecie m.in. Kiton, Brioni, czy słynni krawcy z Savile Row.

 Loro Piana na całym świecie słynie z kolekcji ubrań wykonanych z najdelikatniejszej i najbardziej luksusowej wełny na świecie – z andyjskiej wikunii. Ceny kilograma tej wełny niejednokrotnie na czarnym rynku przewyższały cen złota. Płaszcz wykonany z tej wełny kosztuje 100 tysięcy euro.

 Ermenegildo Zegna:

Marka Ermenegildo Zegna została założona w 1910 roku i do dnia dzisiejszego pozostaje w prywatnych rękach rodziny Zegna.  W 1980 roku otwarty został pierwszy sklep markowy w Paryżu. Mimo wielokrotnych propozycji rodzina Zegna nie zdecydowała się na sprzedaż udziałów w firmie, chcąc mieć pewność, że tradycja będzie kontynuowana. Firma handluje najwyższej jakości tkaninami z całego świata: kaszmirem z Mongolii, wełną z Nowej Zelandii, moherem z RPA czy wspomniana już wikunią z Peru. Najlepszy moher na świecie pochodzi od młodych kóz z Angory, hodowanych właśnie w Południowej Afryce, a Zegna jest największym na świecie odbiorcą moheru od koźląt z Angory. Najlepszej jakości kaszmir pochodzi z mroźnych stepów Mongolii dzięki niepowtarzalnej jakości włókien i długości włosia, skąd właśnie sprowadza go Zegna, która znana jest ze swoich tkanin z kaszmiru.

Również wełna jest dobierana pod kątem najwyżej jakości i kupowana na aukcji w Australii. Zegna nawiązała również współpracę z konsorcjum zajmującym się dystrybucją wikunii i ma dostęp także do tego wyjątkowego materiału.

Dzięki doborowi materiałów najwyższej jakości nazwisko Zegna stało się synonimem sukcesu w branży.

 Vitale Barberis Canonico

W 2013 firma obchodziła 350-lecie istnienia. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą już z 1663, ale współczesny zakład został oficjalnie założony w 1936. Obecnie firma zarządzana jest już przez trzynastą generację Vitale.

Według niektórych snobów jakość tkanin Vitale Barberis Canonico jest nieco niższa od tych spod znaku Loro Piana czy Zegna. Wpływ na taką ocenę ma prawdopodobnie brak własnej linii odzieżowej, w przeciwieństwie do dwóch wymienionych wcześniej marek, ponieważ znawcy mody stawiają tkaniny Vitale bardzo wysoko w hierarchii jakości materiałów. Wskazują, że Vitale Barberis Canonico jest bardziej rozprzestrzeniony i dostępny na całym świecie, bardziej otwarty na nowe projekty marketingowe. To obecnie najbardziej znana włoska firma dostarczająca tkaniny.

Vitale Barberis Canonico, podobnie jak Loro Piana jest twórcą i fundatorem nagrody dla producentów wełny najwyższej jakości – Wool Excellence Award. Nagroda jest formą wyróżnienia dla australijskich dostawców wełny. Fundatorzy biorą pod uwagę nie tylko jakość wełny ale także etyczną hodowlę owiec oraz wpływ na środowisko naturalne. Na rynku australijskim VBC działa od początku lat 70. Inicjatorem eksplorowania tego rynku był Alberto Barberis Canonico, który celem było znalezienie idealnej wełny. W tym celu należało przeanalizować i wypróbować wszystkie gatunki wełny, które istnieją na świecie. Istotą było zrozumienia zasad ich produkcji i późniejszego wykorzystania, tak by odpowiadały one wymaganiom przyszłych klientów. Pierwszym laureatem nagrody została rodzina Hawksford, która zajmuje się hodowlą owiec Saxon Merino z regoniu Glenburnie.

Obecnie podstawową bazą tkanin jest wełna Merino z Australii, kaszmir z Chin i Mongolii oraz moher z Południowej Afryki.

Opisy dodatków garderoby męskiej:

Knit - czyli krawat wełniany. Knity, w przeciwieństwie do tradycyjnych krawatów, wykonuje się z dzianiny (wełny lub jedwabiu) co nadaje im charakterystyczny prześwit (dzięki dużemu wrobieniu przędzy) i zapewnia wysoką elastyczność. Najbardziej charakterystycznym wyróżnikiem krawatów dzierganych jest ich ścięty na płasko, niespotykany w przypadku innych rodzajów krawatów koniec (tzw.bobtail). Na rynku (także w naszym salonie) można też spotkać egzemplarze charakteryzujące się tradycyjnie trójkątnym wykończeniem. Choć krawat dziergany może wydawać się wynalazkiem ostatnich lat,  datuje się ich powstanie na lata dwudzieste XX w. Knit stał się popularny po tym jak zaczął go nosić agent 007 grany przez Seana Connerego. Swobodną elegancję knita doceniali także członkowie zespołu The Beatles, a jego neokomfornistyczny charakter ikona amerykańskiego casualu James Dean. Dzięki tej niesłychanej uniwersalności knity stały się popularne zarówno wśród rekinów Wall Street jak i studentów amerykańskich i brytyjskich uczelni. W Polsce niestety nawet dziś, w dobie internetu, założenie knita nadal budzi zdziwienie, a szkoda bo to wspaniałe uzupełnienie każdego smart casualowego stroju.

Poszetka - to ozdobna chustka wkładana do kieszonki w marynarce, tzw. brustaszy. Ciągle pokutuje w Polsce mniemanie, że nazwa tej kieszonki to butonierka co jest całkowitą nieprawdą. Butonierka bowiem to ozdobna dziurka w klapie marynarki i można  w nią włożyć co najwyżej goździk, a na pewno nie poszetkę. Ten element garderoby będący nieodłącznym elementem strojów formalnych (np. smokingu) coraz odważniej wkracza do mody smart casualowej i słusznie bowiem poszetka jest prawdziwą kropką na I, umożliwiającą nadanie każdej stylizacji własnego charakteru i jej zindywidualizowanie. Najpopularniejszym materiałem, z którego szyje się ten dodatek to jedwab. Najrzadszymi i najbardziej cenionymi są poszetki z wełny i kaszmiru, ręcznie obszywane. Tradycyjna jej wielkość to 40x40 cm. Popularne są też nieco mniejsze poszetki 38x38 cm lub nawet 30x30 cm. 

Styl sartorialny

Określenie to wywodzi się od  słowa sartor, po łacinie krawiec W połączeniu z angielskim "tailoring" (krawiectwo) powstało określenie sartorial. Odnosi się ono do odzieży męskiej i mody. W wolnym tłumaczeniu oznacza stylową elegancję i niebanalną, nonszalancką męską modę. Sartorialna moda charakteryzuje się tkaninami najwyższej jakości, nienagannym szyciem, ręcznymi detalami i klasycznym a jednocześnie swobodnym stylem. Sartorialne marynarki i spodnie noszone są ze swobodą i lekkością niczym druga skóra. To najwyższy i najbardziej wyrafinowany, a jednocześnie najprzyjemniejszy w noszeniu styl w męskiej modzie.

Do sartorialnych detali zaliczamy między innymi:

W marynarkach: brak podszewki i konstrukcji, szerokie klapy, ręczne stębnowania, koszulowe wszycia rękawów.

W spodniach: zakładki, mankiety, wysoki stan, swobodny krój, zaszewki.

Budowa marynarki i spodni, określenia:

1. Butonierka: Dziurka na klapie marynarki. W marynarkach jednorzędowych można ją znaleźć na prawej klapie, dwurzędowe marynarki czasem mogę mieć butonierki na obu klapach. Niektóre kroje marynarek pozwalają na zapięcie się aż pod szyję i wtedy butonierka pełni funkcję dziurki na guzik, ale w zdecydowanej części przypadków jest to po prostu ozdoba klapy.

2. Brustasza: Kieszeń znajdująca się na piersi po lewej stronie marynarki. Może być też nakładana, ale wtedy jest zdecydowanie mniej formalna. Zazwyczaj zostaje pusta lub można do niej włożyć poszetkę.

3. Szlice: Jedno lub dwa rozcięcia na dole pleców marynarki. Zapewniają większy komfort przy siadaniu i pozwalają łatwiej wkładać ręce do kieszeni spodni. W pozycji stojącej powinny być zamknięte.

4. Kozerka: Miejsce łączenia kołnierza z klapą. Może być otwarta lub zamknięta. Jej kąt też może być różny, a wysokość jej umiejscowienia zmieniała się na przestrzeni lat lub w zależności od stylu danej pracowni krawieckiej.

5. Stebnowanie: Ozdobny szew. Najczęściej znajdujący się przy krawędzi klap marynarki, kieszeni lub w spodniach przy rozporku.

6. Rękawówka: Podszewka rękawów. Powinna być wykonana z tkaniny oddychającej i zapewniającej poślizg. Rękawówka poniekąd zapobiega też mocnemu wypychaniu się rękawów w łokciach.

7. Kolanówka: Podszewka w spodniach sięgająca nieco poniżej linii kolan. Powinna być wykonana z tkaniny oddychającej i zapewniającej poślizg. Kolanówka poniekąd zapobiega też mocnemu wypychaniu się nogawek w kolanach.

8. Zaszewka: Lina "zbierająca" tkaninę w celu wysmuklenia i dopasowania ubrania w miejscu, w którym się znajduje. Marynarki zazwyczaj mają dwie zaszewki na przodzie biegnące od klatki piersiowej prawie do samego dołu marynarki. Neapolitańscy krawcy często doprowadzają zakładkę aż do samego końca marynarki.

9. Zakładka: Fałda zrobiona z tkaniny nałożonej na siebie. Pozwala na zrobienie mniejszego obwodu pasa z większej ilości tkaniny. W przypadku spodni jest mocno zaprasowana żelazkiem i przechodzi w kant spodni. Zakładki podwyższają komfort noszenia spodni i stanowią ładny krawiecki detal. Mogą być skierowane swoim otwarciem w stronę rozporka lub kieszeni.

10. Mankiet: Ozdobne wykończenie nogawek spodni. Powstaje w wyniku podwinięcia tkaniny spodni, a potem ponownemu wywinięciu tkaniny w dół i podszyciu nadmiaru od środka nogawki. Neapolitańscy krawcy preferują mankiety o wysokości 5cm.

11. Gurt: Wewnętrzny pas w spodniach. Uszyty z tkaniny podszewkowej. Dobre gurty w spodniach eleganckich mają wszytą gumową taśmę, która pomaga koszuli nie wysuwać się ze spodni.

12. Barchetta: Tłumacząc z języka włoskiego, to mała łódka. W przypadku krawiectwa jest to określenie na brustaszę, której brzeg jest uszyty po łuku. Często mocno kojarzona z włoskim krawiectwem, ale można było ją zobaczyć już nawet u amerykańskich prezydentów na początku XX wieku.

13. Doppia Impantura: Krawiecki termin z języka włoskiego opisujący podwójne stębnowanie.

14. Spalla camicia: Konstrukcja ramion jak i wszycia rękawa w marynarce. Polega na podwinięciu tkaniny ramienia na jej samym końcu tworząc wałeczek, a pod niego dopiero jest wszyty rękaw - zupełnie jak w koszuli. Termin ten jest często mylony z “repecchia” czyli ozdobnymi marszczeniami w rękawie. Ramie w ten sposób uszyte może mieć delikatne wypełnienie lub nie.

15. Repecchia/Grinze: Ozdobne marszczenia na samej górze rękawa w miejscu wszycia go do ramienia. Wynika z wszycie szerszego rękawa do mniejszego otworu ramienia i pachy.

16. A pignata: Krawiecki termin z języka włoskiego opisujący duże nakładane kieszenie o kształcie przypominającym garnuszek albo czaszę kielicha.

17. Con rollino: Delikatne wypełnienie kuli rękawa, które go unosi do góry i pozwala na płynniejsze opadanie tkaniny.

18. "Dwa i pół guzika: Termin określający zapięcie marynarki, która ma trzy guziki, a górny jest ukryty pod zaprasowaną klapą. Pełni funkcję ozdobną i jest synonimem włoskiego krawiectwa.